گزارش تحلیلی روزنامه خبرجنوب به مناسبت روز ملی مهارت با رئیس و معاونان دانشگاه فنی و حرفه ای فارس
(دانش آموختگانی که یارند نه بار)
سال هاست عده ای به این باور رسیده اند که تربیت و توانمند سازی نیروی انسانی ماهر از مسیر صحیح آموزش های فنی و حرفه ای می گذرد.
فاطمه ایزدی / خبرجنوب : دانش آموزان زیادی با مهارت یابی و درک عمیقی که از آموخته های خود به دست آورده اند دل به رشته های فنی و مهارتی سپرده اند تا به عنوان نسلی کارآمد، بتوانند آینده روشنی برای کشور رقم بزنند. گواه این داستان، کسانی هستند که این روزها با تسلط بر یک مهارت، مسیر اشتغال خود را هموار کرده اند و حتی در این میدان، کارآفرین نیز شده اند. بیکاری چند سالی است امان جوانان تحصیلکرده را بریده و برخی بر این باورند که تعداد زیادی از این جوانان از همان ابتدا، راه را اشتباه رفته اند. در شرایط فعلی یکی از مهم ترین راهکارها برای کاستن از این معضل اجتماعی، توجه جوانان جویای کار به کسب مهارت و دانش فنی است. شاید اگر اصرار خانواده ها و نا آگاهی بسیاری از دانش آموزان، آن ها را به سمت برخی رشته های تحصیلی سوق نداده بود این روزها این قدر آمار بیکاری زیاد نبود.
در انتظار یک معجزه برای یافتن شغل!
مدیر کل آموزش فنی و حرفه ای استان فارس معتقد است طی دهههای گذشته، فرهنگ غلط مدرک گرایی موجب شد جمعیت زیادی از جوانان، تنها به خاطر فشارهای اجتماعی و خانواده، راهی دانشگاه ها شوند و به تحصیلات آکادمیک و تئوری بپردازند.به گفته حشمت کوشکی، این روزها همان افراد به خیل جمعیت بیکاران در کشور پیوسته اند و در انتظار یک معجزه برای یافتن فرصت شغلی هستند. در هر حال آن طور که کوشکی به «خبرجنوب» گفت، جویندگان کار با حضور در آموزشگاه های دولتی و آزاد فنی و حرفه ای می توانند از شانس بالایی برای شاغل شدن و خلاصی از شر بیکاری برخوردار شوند. از نظر این مسئول، یکی از عوامل عمده رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی هر جامعه، تربیت نیروی انسانی کارآمد است که آموزشهای فنی و حرفه ای یکی از مهم ترین مسیرهای پرورش منابع انسانی متخصص می باشد. مدیر کل آموزش فنی و حرفه ای استان فارس به این نکته نیز اشاره می کند که آموزش های فنی و حرفه ای گروه های گسترده ای همچون کارجویان، دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی، زنان سرپرست خانوار، آسیب دیدگان اجتماعی، روستاییان و عشایر، کارکنان صنایع و صنوف، سربازان و زندانیان را با هدف توانمند سازی آنان پوشش می دهد.
به گفته کوشکی، آموزش های فنی و حرفه ای طیف وسیعی از مشاغل و رشته ها از جمله صنایع چوب، صنایع خودرو، رایانه، جوشکاری و بازرسی جوش، الکترونیک، صنایع دوخت، تاسیسات، بهداشت و ایمنی، فناوری اطلاعات، هتلداری و گردشگری، صنایع دستی و هنری، فناوری های نرم، خدمات آموزشی و بسیاری از رشتههای دیگر را پوشش می دهد و در استان فارس نیز تلاش شده تا با نیازسنجی آموزشی، حرفه های متناسب با ظرفیت های بومی هر یک از شهرستانها ارائه شود تا اثربخشی دوره ها دو چندان شود. این مسئول با اشاره به این که رسالت اصلی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور آموزش، پژوهش، تدوین استانداردهای آموزشی و ارزشیابی نیروی ماهر است، تاکید کرد که در خصوص اشتغال آفرینی، تعهدی برای این سازمان تعریف نشده اما در عین حال افراد جویای کار با حضور در دوره های آموزش فنی و حرفه ای می توانند به آسانی، کارآفرین شوند و یا به استخدام کارخانه ها، شرکت ها و صنوف مختلف درآیند.
دانش آموختگان را برای بازار کار تربیت می کنیم
رئیس دانشگاه فنی و حرفه ای فارس نیز به «خبرجنوب» می گوید: در نظام آموزش عالی مهارتی، افراد از همان ابتدا در رشته های فنی و حرفه ای متناسب با نیاز بازار کار آموزش می بینند و دانش آموختگان این مراکز برای اشتغال، شانس بالاتری دارند.به گفته محمد جامعی این روزها والدین و خانواده ها از اهمیت مهارت در نظام آموزش عالی، آگاهی چندانی ندارند و برای همین بسیاری از دانش آموزان در شاخه ها و زیر نظام های دیگر تحصیل می کنند و بعد از گذشت چند سال متوجه می شوند که توانایی و مهارت لازم را برای ورود به بازار کار ندارند. در واقع برخی افراد با این هدف که حرفهای را به عنوان یک کارگر ماهر یاد بگیرند وارد مراکز آموزش فنی و حرفه ای می شوند این در حالیست که در نظام آموزش عالی مهارتی، افراد متناسب با نیاز بازار کار آموزشهای لازم را فرا می گیرند. بنا به تاکید جامعی، دانشگاه فنی و حرفهای هم از تجهیزات مناسب برخوردار است و هم سرفصل ها و برنامههای آن به گونهای تعریف و طراحی شده که ۶۰ یا ۷۰ درصد دروس به صورت کارگاهی و عملی است و از همه مهمتر، اساتید و مدرسان این دانشگاه، متناسب با نیاز بازار کار آموزش می دهند. به گفته این استاد دانشگاه، همه این مولفه ها منجر به این میشود که دانش آموختگان این مراکز برای اشتغال، شانس بالاتری داشته باشند و حتی بعضا کارآفرین شوند. رئیس دانشگاه فنی و حرفه ای فارس گفت: حدود ۴۸ درصد دانش آموزان مقطع متوسطه در هنرستان ها تحصیل می کنند که نسبت به گذشته، استقبال از این رشته ها بیشتر شده است. ورودی دانشگاه فنی و حرفهای، خروجی هنرستان هاست و به گفته جامعی، هدف این است دانش آموختگانی تربیت شوند که چرخ اقتصاد را بچرخانند و باری بر دوش دولت نباشند.این استاد دانشگاه تاکید می کند که مراکز فنی و حرفه ای، دانش آموختگان خود را برای سیستم دولتی تربیت نمی کند بلکه آن ها را برای بازار کار پرورش می دهد. به باور او اگر چه امکانات و تجهیزات دانشگاه فنی و حرفهای در مقایسه با برخی دانشگاه ها بهتر است اما در قیاس با صنعت ایده آل نیست چرا که صنایع هر لحظه در حال به روز شدن هستند و دانش آموختگان نیز نباید از صنعت عقب بمانند.به گفته جامعی، امسال ۲۱۲ میلیارد تومان اعتبار در سطح کشور برای دانشگاه فنی و حرفه ای در نظر گرفته شده که از این میزان حدود ۱۵ میلیارد تومان به استان فارس تخصیص خواهد یافت.
دانشگاه ها نباید یک دیوار بلند دور خود بکشند!
رئیس دانشگاه فنی و حرفه ای فارس معتقد است صنعت و بنگاه اقتصادی باید یک دانشگاه باشد چنانچه بخشی از دوره های آموزشی در دانشگاه ها و قسمتی از کارگاه های عملی و کلاس های درسی نیز در صنعت برگزار شود. از دیدگاه او دانشگاه ها نباید یک دیوار بلند دور خود بکشند و دانشآموختگانی تربیت کنند که به محیط بیرون کار نداشته باشند که البته در این بخش، قوانین کار و تامین اجتماعی باید توسط قانون گذاران بازنگری شود و به کمک آید. بسیاری از کشورها سالهاست این کار را عملیاتی کرده اند چنان چه همان طور که جامعی می گوید دانش آموختگان همه رشته ها باید بخشی از پایه های تحصیلی را در دانشگاه یاد بگیرند و برای آموزش های تکمیلی به صنعت و بنگاههای اقتصادی وارد شوند. در هر حال بنا به تاکید این مسئول، دانشگاههایی مثل فنی و حرفه ای، بازوی مهارتی نظام آموزش عالی است و این مراکز باید در کنار همه پتانسیل ها منابع انسانی، تجهیزات و ارتباط خود با صنعت و بنگاههای اقتصادی را تقویت کنند و صنعتگران را در اتاق فکرهای خود راه دهند.
اعضای هیأت علمی باید از بدنه بازار کار وارد دانشگاه فنی شوند
مرتضی شریفی، عضو هیأت علمی دانشگاه فنی و حرفه ای فارس نیز با اشاره به اینکه این دانشگاه متکی به مهارت محوری است تاکید کرد که تمام اساتید دانشکده فنی باید سابقه حضور در صنعت داشته باشند.
آن طور که شریفی به «خبرجنوب» گفت، تفاوت جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه فنی و حرفهای با سایر دانشگاه ها در این است که آن ها باید از بدنه بازار کار وارد دانشگاه شوند و سه سال سابقه کار در صنایع و بنگاههای اقتصادی را داشته باشند. معاون آموزشی دانشکده فنی شهید باهنر شیراز به این نکته نیز اشاره می کند که دو تن از اعضای هیأت علمی این دانشکده، سال گذشته با همین شرایط جذب شدند و اساتید جدید نیز باید ۶ ماه به صورت تمام وقت یا ۱۲ ماه به صورت نیمه وقت در صنعت کار کرده باشند و فرصت مطالعاتی خود را در بنگاههای اقتصادی کنند.به گفته این استاد دانشگاه، این اتفاق در واقع یک سود برد– برد است و با این کار هم گرهی از مشکلات صنایع باز می شود و هم اساتید در صنعت، تجربه های لازم را کسب می کنند. این عضو هیأت علمی دانشگاه فنی و حرفه ای فارس معتقد است اساتیدی که وارد این دانشگاه ها می شوند باید تجربه اجرایی و عملی داشته باشند و به صرف آنکه کسی مدرک دانشگاهی داشته باشد کفایت نمی کند.
ضرورت استفاده از یافته های علمی در صنایع مختلف
سید نظام حبیب پور، معاون پژوهشی دانشگاه فنی و حرفه ای فارس هم باور دارد کشوری می تواند راه توسعه را دنبال کند که بتواند از علم و دانش در توسعه ثروت استفاده نماید. از نظر او لازمه این امر، استفاده از یافته های علمی در صنایع مختلف و ضرورت بهره وری و ارتقای مهارت منابع انسانی است.حبیب پور گفت که نسل های سوم و چهارم دانشگاه ها آموزش، پژوهش، کارآفرینی، توسعه و فناوری را با نگاه تولید ثروت دنبال می کنند و دانشگاه فنی و حرفه ای نیز به عنوان یک دانشگاه مهارتی و کارآفرین، وظیفه مهمی در این برهه زمانی به عهده دارد. به گفته وی حوزه معاونت پژوهشی دانشگاه فنی در حوزههای مختلف همچون طرح های پژوهشی کاربردی و محصول محور، اساتید و پروژه های دانشجویی که منجر به تولید محصول خاص شود را حمایت می کند. معاون پژوهشی دانشگاه فنی و حرفه ای فارس تاکید می کند که به روز رسانی و تامین کارگاه ها و آزمایشگاه های استان فارس از سال گذشته آغاز شده و دانشگاه فنی و حرفه ای کشور نیز حمایت های خوبی در به روزرسانی و خرید تجهیزات کرده است.وی از افتتاح مرکز رشد دانشگاه فنی و حرفهای فارس تا یک ماه آینده هم خبر می دهد که با افتتاح آن اساتید، دانشجویان و همچنین شرکت های دانش بنیان می توانند در این مرکز به فعالیت های نوآورانه بپردازند.سید نظام حبیب پور تاکید کرد که در این دانشگاه بخش عمده ای از دروس به صورت عملی و در راستای ارتقای مهارت دانشجویان ارائه می شود و از طرح های پژوهشی کاربردی و محصول محور اساتید و همچنین پروژه های دانشجویی - که سبب تولید محصول خاص می شوند- حمایت می کنیم.به گفته حبیب پور در شرایط کنونی و به رغم تعطیلی دانشگاه ها، فعالیت های پژوهشی ادامه دارد و در کنار آموزش های مجازی با نگاه مهارتی دنبال می شود.اکنون هشت طرح پژوهشی اساتید دانشگاه فنی و حرفه ای فارس مربوط به سال ۹۸ به اتمام رسیده و فراخوان رعایت طرحهای پژوهشی سال ۹۹ نیز در مردادماه انجام میشود.