عملکرد بسیج
عملکرد بسیج
در یک جمع بندی و متناسب با نقش و کارکردها، عملکرد بسیج را می توان در پنج حوزه فعالیتی شامل:
فعالیت های نظامی، امنیتی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مورد بررسی قرار داد.
الف- فعالیت های نظامی
1- جنگ تحمیلی (دفاع مقدس)
به جرأت می توان هشت سال حضور مقتدرانه ی بسیج در صحنه های مختلف جنگ، تحمیلی و تقدیم ده ها هزار شهید و هزاران ایثارگر، جانباز و آزاده که منجر به پیروزی ایران اسلامی در این جنگ شد را از مهمترین دستاورد های این نهاد مردمی دانست.
حضور بسیج در کنار سایر نیرو های مسلح و مسئول، به عنوان ذخیره تمام نشدنی نیرو های مردمی، آنچنان در این جنگ نابرابر که تمام دنیا در مقابل جمهوری اسلامی قرار گرفته بود، مؤثر واقع شد که تمام معادلات نظامی و سیاسی دشمنان اسلام را به شدت برهم زد، و این در حالی بود که نیرو های مسلح جمهوری اسلامی ایران با اتکا به قدرت الهی و پشتیبانی خالصانه ی مردم، با کمترین امکانات توانستند با پیروزی در این جنگ، برگ زرین دیگری را بر صفحات زرین انقلاب اسلامی بیافزایند.
این نقش آفرینی نه تنها در بعد نظامی بلکه در جهت ارتقاء روحیه ی سربازان اسلام و ایجاد امیدواری و افزایش قدرت پایداری در مردم کشورمان نیز بسیار مؤثر واقع شده و متقابلاً باعث ایجاد یأس، ترس و در نهایت تردید از ادامه ی جنگ در دشمنان اسلام گردید.
ایجاد وحدت و همدلی در مردم، بروز و شکوفایی ابتکارات، خلاقیت ها و نوآوریها، کسب کوله باری از تجارب بسیار ارزشمند و ده ها و بلکه صد ها دستاورد دیگر از آثار این حضور تلقی می شوند.
2- مبارزه با ضدانقلاب
انقلاب نوپای اسلامی که در آغاز تولد خود دچار وضعیت آشفته و نابسامانی بود همانند بسیاری از انقلاب های جهانی از همان ابتدا با سوء استفاده دشمنان انقلاب و ایادی آن ها در داخل کشور مواجه گردید و در حالیکه هنوز کنترل امور به طور کامل در دست مسئولین قرار نگرفته بود تحرکات ضد انقلاب و توطئه چینی آنان پیوسته خساراتی را به بار می آورد. تعطیلی یا کندشدن فعالیت برخی دستگاه های دولتی اعم از نظامی و غیرنظامی نیز سبب شده بود که نظام خدماتی و امنیتی کشور تا حدود زیادی مختل گردد و همین مسئله به تشدید ناامنی های ناشی از حضور ضدانقلاب دامن می زد.
گام نخست از حضور نیرو های مردمی در نقش مدافعان امنیت با در دست گرفتن کنترل عبور و مرور و نظم شهری، ایست و بازرسی و حفاظت از اماکن توسط رده های مقاومت بسیج تا چندین سال پس از انقلاب ادامه یافت و با ناامن شدن صحنه ی عملیات برأی ضدانقلاب، به تدریج امنیت کامل در سایه ی حضور مقتدرانه ی نیرو های مردمی و سایر نیرو های امنیتی به طور کامل ایجاد شد.
این اقدامات در بسیاری از اوقات نه تنها باعث برهم خوردن نقشه های ضدانقلاب می شد بلکه معمولاً افشای توطئه ی آنان و در نتیجه دستگیری این افراد را نیز به دنبال داشت.
3- مشارکت در پایان دادن به درگیری های کردستان
همگام با تحرکات ایادی دشمن در داخل کشور، شهر های مرزی نیز با تحریک فرصت طلبان دستخوش تشنج و ناامنی شدید گردید تا جایی که برخی از شهر ها به طور کامل در تصرف ضدانقلاب قرار گرفت.
حضور نیرو های مردمی (بسیج) برأی مقابله با ضدانقلاب در این شهر ها نیز نقش بسیار مؤثری در بازگشت آرامش به این مناطق ایفا نمود که نمود عینی آن را می توان در پاسخ مردم به فراخوان عمومی حضرت امام (ره) برأی آزادسازی پاوه مشاهده نمود که تعداد زیادی از امت حزب الله با استفاده از وسایل نقلیه ی شخصی و هرنوع سلاحی که در دست داشتند به سوی پاوه هجوم برده و این شهر را از دست ضدانقلاب خارج ساختند.
4- مقابله با بحران های شهری
نقش بسیج مردمی در پایان دادن به غائله گنبد در اوایل انقلاب، نقش ارزشمند بسیج مردم آمل برأی مقابله با منافقین و ضدانقلاب در شهر وجنگل های این شهر، کمک به رفع فتنه در برخورد با اغتشاشات شهری از جمله در قزوین، اراک، اصفهان، مشهد، تهران و برخی شهر های دیگر یکی دیگر از عملکرد های موفق بسیج محسوب می گردد.
این مسئله بخصوص در رابطه با اغتشاشات رخ داده در سال های اخیر که با حضور بسیج بدون درگیری و استفاده ازقوه قهریه پایان یافته از اهمیت فوق العاد های برخوردار است.
5- مقابله با اشرار
همکاری با نیرو های مسلح، به ویژه نیروی انتظامی برأی مقابله با اشرار در کلیه ی نقاط بخصوص در مناطق مرزی شرق و شمال شرق کشور که هم اکنون نیزا دامه دارد یکی دیگر از آثار مثبت حضور نیرو های بسیجی در ایجاد و حفظ امنیت می باشد. این نقش در برخی نقاط کشور نیز در مقیاس محدود تر مصداق داشته است.
6- پشتیبانی از جنگ
بسیج علاوه بر حضور فیزیکی در طول هشت سال دفاع مقدس در مورد تأمین و پشتیبانی نیاز های جنگ نیز به طور مستقیم یا غیرمستقیم نقش داشته است. جمع آوری و هدایت کمک های مردمی توسط رده های مقاومت بسیج و مشارکت بسیجیان در ساخت بخشی از مهمات جنگی مانند گلوله های توپ و خمپاره و همچنین استفاده از تخصص و تجارب آنان برأی ساختن تجهیزات و وسایل جنگی، بخش دیگری از این نقش آفرینی محسوب می شود.
ب- فعالیت های امنیتی
1- اقدامات حفاظتی
حفاظت از شخصیت های کشوری و منطقه ای، حفاظت از اماکن طبقه بندی شده و مهم، بخصوص در اوایل انقلاب-، حفاظت از هواپیما های کشوری، کمک به خنثی سازی توطئه هایی مانند ترور، بمب گذاری، آدم ربایی و ... از دیگر کارکرد های بسیار مؤثر بسیج بوده است. به طوری که پس از حضور بسیج در مأموریت هایی مانند مقابله با هواپیما ربایی، این مشکلات به طور کلی رفع و باند های تبهکار زیادی شناسایی و دستگیر شدند.
2- نقش اطلاعاتی
امروزه یکی از مهمترین عوامل ثبات و پایداری امنیت درکشور های مختلف جهان را ناشی از هوشیاری و مشارکت مردم این کشور ها در برخورد با مسائل امنیتی می دانند، به طوریکه این موضوع در بسیاری از کشور ها به یک فرهنگ تبدیل شده و مردم پس از مشاهده هر گونه موضوع مشکوک، بلافاصله نیرو های مسئول را مطلع می نمایند و این مسئله نیز موضوع دیگری است که با تدبیر حضرت امام (ره) در قالب یک شبکه ی گسترده ی 20میلیونی تحت عنوان عیون ارتش 20 میلیونی، تا بحال توانسته خدمات قابل توجهی را در زمینه ی شناسایی و انهدام گروه های معاند و ضدانقلاب و جاسوس و یا باند های قاچاق کالا و مواد مخدر و یا باند های فساد و آدم ربایی ارائه نماید.
3- کشف و خنثی سازی اعتصابات
جلوگیری از گردش چرخه اقتصادی و ایجاد اختلال در نظام خدماتی کشور، یکی دیگر از شیوه های استکبار و دشمنان ایران اسلامی برأی متوقف ساختن یا کند کردن حرکت پرشتاب انقلاب اسلامی به شمار می رود.
در زمینه ی خنثی سازی این معضل نیز اعضای بسیج، به ویژه بسیج ادارات و کارخانجات بسیار فعالانه و با هوشیاری کامل عمل نموده و هرگز به ضدانقلاب اجازه ندادند که وقف های در نظام اقتصادی و خدماتی کشور بوجود آورند.
عمده ترین نقش بسیجیان در این خصوص در دو بخش عمده قابل بررسی است.
3-1- ایفای نقش بجای عوامل اعتصاب کننده به عنوان جایگزین
3-2- کشف، شناسایی و خنثی سازی اقدامات عوامل اخلالگر
4- جمع آوری سلاح و مهمات غیرقانونی
مشارکت و همکاری با سایر دستگاه های مسئول برأی جمع آوری سلاح و مهمات غیرقانونی توسط رده های مقاومت بسیج، نوعی دیگر از خدمات امنیتی بسیج محسوب می شود.
5- تسلیح بسیجیان
تسلیح بسیجیان در مناطق مرزی و نقاط کور کشور (نقاط کویری و دور از دسترس)، به ویژه تسلیح عشایر پر تلاش و غیور کشور، یکی دیگر از اقدامات بسیج می باشد که نقش عمد های در بازدارندگی ایفا نموده است. ضمن اینکه از این نیروی کارآمد، گروهی را سازمان داده و بوجود آورده است که در هر زمان و مکان قادر است تا هنگام ورود سایر نیرو های مسلح و مسئول به دفاع از سرزمین اسلامی بپردازد.
ج- فعالیت های فرهنگی
پس از شکست و ناکامی استکبار در زمینه ی مسائل نظامی، تهاجم فرهنگی دشمن با سرعت فراوان توسعه یافته و با استفاده از متنوع ترین و جدید ترین ابزار در زمینه های مختلف مورد استفاده ی آنان قرار گرفت. از این رو برنامه های بسیج نیز با گرأیش کاملاً محسوس، به این سمت سوق داده شد و تلاش شد تا از تمام امکانات و توانائی های این مجموعه ی عظیم برأی مقابله با این تهاجم گسترده نهایت استفاده به عمل آید.
مهمترین مصادیق این اقدامات را می توان به شرح زیر نام برد:
1- امر به معروف و نهی از منکر
رده های مقاومت بسیج و اعضای آن نقش بسیار مؤثری در احیاء این سنت الهی به عنوان یکی از بهترین و کارآمد ترین شیوه های مقابله با تهاجم فرهنگی ایفا نموده اند. این حرکت اسلامی- یعنی حساسیت نشان دادن نسبت به منکرات و ترویج معروفات- به قدری مؤثر بوده که باعث از بین رفتن یا کمرنگ شدن بسیاری از ناهنجاری ها و معضلات اخلاقی و فرهنگی در جامعه شده است.
این مأموریت تا آن اندازه حائز اهمیت بوده که رده های بسیج تا کنون ده ها شهید و جانباز را تقدیم انقلاب اسلامی نموده اند. در این رابطه اگر چه تلفات و خسارت هایی به کشور تحمیل شده و تعدادی از بهترین فرزندان این مرز و بوم را قربانی خود ساخته است اما عدم توفیق کامل دشمن در دستیابی به اهداف این توطئه را می توان مرهون حضور ایثارگرانه ی بسیجیان و امت حزب الله در صحنه ی مبارزه با این تهاجم دانست.
2- ترویج فرهنگ و ارزش های اسلامی و انقلابی
ترویج و توسعه ی فرهنگ ناب محمدی (ص)، فرهنگ جبهه و جنگ و تفکر بسیجی و همچنین احیاء ارزش های دینی و ملی یکی دیگر از برکات بسیج محسوب می شود.
اندیشه و تفکر بسیجی، التزام او به سنت های اسلامی و سنت های پسندیده اجتماعی و طراحی برنامه های مناسب برأی توسعه ی این فرهنگ از طریق رده های مقاومت بسیج یکی از اصولی ترین اقدامات در این زمینه محسوب می شود.
برگزاری انواع مراسم و مناسبت های اسلامی، برگزاری یادواره های شهدا، تجلیل از ایثارگران و خانواده های آنان، جلب و جذب جوانان به سوی معنویت و ... از جمله اقدامات مؤثری به شمار می روند که بسیج در این زمینه انجام داده است.
3- فعالیت های فرهنگی و هنری
برگزاری انواع جشنواره ها و مسابقات فرهنگی، برگزاری انواع اردو های زیارتی، سیاحتی و بازدید از جبهه، برگزاری انواع مراسم عبادی، فرهنگی و سیاسی، فعالیت در زمینه های هنری مانند: فیلم، تئاتر، سرود، چاپ و نشر کتاب و نشریات و ده ها فعالیت دیگر همگی از مصادیق فعالیت در این زمینه می باشند.
4- فعالیت های علمی، آموزشی و توجیهی
برگزاری انواع کلاس ها و جلسات آموزشی و توجیهی در مورد مسائل عقیدتی، سیاسی و فرهنگی و پاسخ به شبهات وسئوالات بسیجیان و جوانان کشور، اعزام مبلغ و سخنران به مراکز آموزشی، دستگاه های دولتی و سایر مراکز تجمع نیز در ارتقاء سطح فکری و فرهنگی جامعه بسیار مؤثر بوده و از بروز بسیاری از انحرافات فکری و اخلاقی جلوگیری نموده است.
5- ایجاد تشکل های فرهنگی و آموزشی
ایجاد، توسعه و تجهیز کانون های جوانان بسیج در بسیاری از شهر های کشور، ایجاد کانون های فرهنگی بسیج در مساجد، تأسیس دارالقرآن های بسیج، راه اندازی مراکز مشاوره، ایجاد مؤسسات فرهنگی و علمی، تأسیس باشگاه های ورزشی، ایجاد هسته ها و گروه های علمی، فرهنگی و هنری در رده های مقاومت بسیج بخصوص رده های قشری و ... نیز از دیگر دستاورد های بسیج در جهت پیشگیری و مقابله با تهاجم فرهنگی محسوب می شوند.
د- فعالیت های اجتماعی
فعالیت های بسیج در زمینه ی مسائل اجتماعی و همکاری با دولت نیز به قدری گسترده است که آثار آن به وضوح در جامعه قابل لمس و مشاهده می باشد.
مهمترین مصادیق عملکرد در این زمینه را نیز می توان در موضوعات زیر خلاصه نمود.
1- مأموریت های امداد و نجات
نقش بسیج در امدادرسانی به مردم و مناطق بحران زده با توجه به شبکه گسترده ی رده های مقاومت بسیج، به عنوان قابل دسترس ترین نیروها، بسیار حائز اهمیت بوده است. به طوری که پیوسته بسیجیان اولین کسانی بوده و هستند که هنگام بروز حوادث اعم از طبیعی مانند سیل و زلزله یا غیرطبیعی مثل بمباران ها و آتش سوزی ها در صحنه حاضر و به کمک مردم شتافته اند.
حضور بسیج در امدادرسانی به مناطق زلزله زده رودبار و منجیل، قائنات و بجنورد، اردبیل و یا مناطق سیل زده شمال کشور، همچنین مناطق جنگ زده کشور و یا مناطقی که در طول جنگ مورد هدف بمب ها و موشک های عراق قرار گرفت نمونه هایی از نقش و حضور بسیج در این زمینه می باشد.
2- همکاری با دولت
بارز ترین عملکرد بسیج در همکاری با دولت در اجرأی طرح ملی ریشه کنی فلج اطفال که با شرکت هزاران نفر از عضای بسیج و بکارگیری رده های مقاومت اجرا شد قابل رؤیت است. اجرأی این طرح توسط بسیج، نه تنها باعث صرفه جویی قابل توجهی در هزینه ها گردید بلکه به لحاظ گستردگی رده های بسیج در اقصی نقاط کشور، تمامی مناطق حتی دور افتاده ترین نقاط را به راحتی تحت پوشش قرار داد.
سایر اقدامات قابل توجه در این زمینه شامل فعالیت هایی مانند:
اجرأی طرح های درختکاری که همه ساله اجرا می گردد، طرح نگهداری و توسعه ی مراتع، طرح بیمه ی روستائیان، طرح آموزش بهداشت خانواده، طرح آمارگیری اماکن مذهبی، مشارکت در طرح کویرزدایی وده ها اقدام ارزنده دیگر می شود.
هـ- فعالیت های اقتصادی
بسیج در زمینه ی فعالیت های اقتصادی نیز گام های مثبتی را برداشته است که اهم آن ها عبارتند از:
1- مقابله با گرانفروشی و احتکار بالا
یکی از معضلاتی را که بسیج برأی حل آن به یاری نظام اقتصادی کشور شتافت، موضوع مقابله با گرانفروشی و احتکار کالا می باشد.
این همکاری بخصوص پس از پایان جنگ که بازار از عدم ثبات و پایداری قیمت ها و گرانفروشی و احتکار رنج می برد، توانست تا حدود زیادی مشکل را برطرف و پایداری لازم را به بازار بازگرداند.
2- مشارکت در سازندگی کشور
حضور فعال و پرشور متخصصین و اعضای بسیج در طرح ها و پروژه های مختلف سازندگی در قالب فعالیت های پیمانکاری برأی ساختن جاده ها، سدها، لوله کشی آب و گاز و سایر تأسیسات شهری و روستایی، فعالیت دیگری است که اگر چه شاید بازتاب چندانی در اذهان عمومی نداشته اما آثار مثبت فراوانی را به ارمغان آورده است.
3- ایجاد تعاونی های چند منظوره
نقش بسیجیان در توسعه ی فعالیت های صنعتی، کشاورزی و خدماتی در قالب تأسیس تعاونی های چند منظوره نیز بسیار چشمگیر بوده است.
در واقع بسیج با فراهم نمودن تسهیلات لازم برأی ایجاد این فعالیت ها ضمن ایجاد اشتغال برأی بسیجیان و افراد جامعه، به طور مستقیم و یا غیرمستقیم در شکوفایی اقتصاد کشور به ایفای نقش پرداخته است.